Coastal adaptation

In het klimaatbeleid is wereldwijd veel aandacht voor kustverdediging. Zeespiegelstijging (in Nederland gecombineerd met bodemdaling), toenemende stormintensiteit en toenemende hoge waterstanden in de rivieren zorgt voor een toenemend overstromingsgevaar. Het Nederlandse parlement behandelt nu een voorstel voor een nieuwe Deltawet waarmee aan deze gevaren het hoofd moet worden geboden. Deze wet, samen met de reeds bestaande wetgeving, behoort tot de meest geavanceerde van de wereld. Maar ja, meer dan de helft van ons land is dan ook vatbaar voor overstroming door zee en/of rivier.
Anders dan in Nederland is veel van het kustgebied rond de steden aan de oost- en zuidkust van Australië in handen van particuliere grondeigenaren. Deze “ocean view properties” zijn schitterend en onbetaalbaar. Dat maakt het voor de overheid moeilijk om kustverdedigingsmaatregelen te treffen. Er zijn nu al veel interessante rechtszaken hierover waarin de juridische lijnen worden uitgezet waarlangs dit deel van het klimaatrecht zich verder moet ontwikkelen. In essentie zegt de jurisprudentie dat overheden een kustbeschermingsbeleid moeten hebben waarin ze rekening houden met de effecten van klimaatverandering. Of projecten in kustgebieden mogen doorgaan moet aan dit beleid worden getoetst. Maar wat te doen met bestaande situaties waarin huizen in zee dreigen te verdwijnen?
Een van de bekendste zaken is die van een rijke grondeigenaar in Byron Bay, ten zuiden van Brisbane. De overheid had besloten om een deel van het kustgebied niet te verdedigen tegen toenemend erosiegevaar, maar simpelweg prijs te geven aan de zee, als onderdeel van een groter plan om andere, meer vitale, delen beter te kunnen beschermen. De grondeigenaar wilden daarom zelf maatregelen nemen om zijn grondgebied te beschermen tegen kustafslag door versleten kustverdedigingswerken zelf te herstellen. De overheid gaf hiervoor geen toestemming om de genoemde reden. Toen het pleit in het voordeel van de grondeigenaar leek te worden beslecht, besloot de overheid alsnog zelf de oude kustverdedigingswerken te herstellen. Het is duidelijk dat dit slechts een tijdelijke maatregel is tot de volgende zware storm. Een definitieve oplossing ligt niet in het verschiet, te meer omdat grondeigenaren zich verzetten tegen het aanleggen van nieuwe, toekomstbestendige kustverdedigingswerken: hun grond zou daardoor immers niet meer direct aan zee liggen en als gevolg daarvan sterk in waarde dalen...