Frack it!

In de energiewereld is een ware revolutie gaande nu steeds grotere hoeveelheden zogenaamd onconventioneel aardgas worden gewonnen. Dit zogenaamde ‘coal seam gas’ (kolengas) of shale gas (schaliegas) wordt gewonnen uit gesteente door onder hoge druk grote hoeveelheden water en zand in het gesteente te brengen dat daardoor breekt, waardoor het gas vrijkomt. Dit proces heet ‘fracking’. Na winning kan het worden gebruikt zoals conventioneel aardgas. Er zijn grote voorraden onconventioneel gas, vooral in Australië, Canada en de VS, waar nu al meer schaliegas wordt gewonnen dan conventioneel aardgas. Ook onder de gasbel van Slochteren zit waarschijnlijk een grote hoeveelheid van dit gas. De energiesector stort zich massaal op onconventioneel gas omdat het een veel schonere energiebron is dan steenkool en daarom zou kunnen dienen als een tijdelijke vervanger van steenkool totdat duurzame energie op grote schaal beschikbaar is. De verbranding van aardgas gaat namelijk met veel minder verontreiniging gepaard dan de verbranding van steenkool.

Langzaam neemt echter ook de kritiek toe op deze “schone” fossiele energiebron. Het gas dat wordt gewonnen is methaangas, wat in de eerste twintig jaar na winning meer dan 100 keer zo veel effect op het klimaat heeft als CO2. Het probleem is vooral dat bij het winnen, bewerken en transporteren een klein percentage van dit hyperactieve broeikasgas ontsnapt in de atmosfeer. Amerikaanse onderzoekers hebben recent gevonden dat hierdoor het negatieve effect van onconventioneel gas op het klimaat wel eens 20% groter zou kunnen zijn dan het effect van steenkool. Andere nadelige milieueffecten worden nu ook gezien. Omwonenden van een schaliegasbron in de Amerikaanse staat Arkansas hebben eind mei een schadeclaim van 4,75 miljard USD Ingediend tegen het Australische bedrijf BHP Billiton, verantwoordelijk voor de productie van schaliegas aldaar. De winning zou geleid hebben tot vervuiling van het grond- en oppervlaktewater en zelfs tot een aardbeving met een sterkte van 4.7. Shell, actief bij de winning van kolengas in Queensland, hier in Australië, kreeg onlangs te maken met een gas- en waterexplosie. De diverse overheden gaan daarom over tot het stellen van striktere milieu-eisen aan de winning van schaliegas. Hoewel de eerste resultaten daarvan lijken te wijzen op een vermindering van de methaanemissie in de atmosfeer, is het nog onduidelijk of daarmee alle schadelijke effecten kunnen worden voorkomen. Het is dus de vraag of de aanvankelijke euforie over deze nieuwe schone fossiele energiebron stand houdt.