CCS of algen?

Ondergrondse opslag van CO2, in klimaatjargon aangeduid als CCS (carbon capture and storage), wordt gezien als een belangrijke tussenstap op weg naar een samenleving die niet meer afhankelijk is van fossiele brandstoffen. De techniek om CO2 uit de lucht te halen bestaat al lang (denk aan het koolzuurgas in de cola). Bij nieuwe energiecentrales wordt de CO2 zelfs al voor de verbranding verwijderd. Het is het transport van de CO2 naar het opslaggebied en de opslag zelf die voor hoofdbrekens zorgt. Transport en opslag moeten namelijk zodanig gebeuren dat de CO2 niet, ja zelfs nooit meer, kan ontsnappen. Niet alleen zou dat immers alsnog voor klimaateffecten zorgen, ook wordt een ‘blow out’ als het grootste risico gezien. Een kleine lekkage uit een pijpleiding in Berkel en Rodenrijs in 2008 kreeg internationaal veel aandacht, al bleef de schade beperkt tot een aantal dode eenden. Het doemscenario dat iedereen voor ogen heeft is de grote ontsnapping van CO2 uit een meer in Kameroen als gevolg van vulkanische activiteit. Daarbij kwamen in 1986 1700 mensen door verstikking om het leven. Opslag in dun- of onbevolkte gebieden en in de zeebodem lijken daarom de meeste kans te maken, al speelt daar het nadeel van de benodigde lange transportleidingen. Zowel in Europa als in Australië zijn tal van proefprojecten die veelal nog in de opstartfase verkeren. Al in 2009 is een EU-richtlijn in werking getreden die regels stelt aan de ondergrondse opslag van CO2, vooral gericht op het voorkomen van nadelige effecten op het milieu, ook op de langere termijn. De belangrijkste juridische kwestie is die van de aansprakelijkheid. Wie draait op voor de schade als die er na enige tijd, bijvoorbeeld na 100 jaar, ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch blijkt te zijn? Voor Amerikaanse en Australische bedrijven is dit nu een reden voor grote terughoudendheid. In de EU is dit probleem opgelost door aansprakelijkheidsrisico na een bepaalde termijn over te laten gaan op de staat.
Inmiddels lijkt er al weer een nieuwe technologie te zijn die economisch veel interessanter is dan het opslaan van CO2, namelijk recycling van CO2. In Australië is een bedrijf opgericht dat via een industriële toepassing CO2 gebruikt bij de kweek van algen en daarmee dan o.a. veevoer, biobrandstof en grondstoffen voor medicijnen kan produceren. Ik ben benieuwd welke juridische vraagstukken hier weer mee samen blijken te hangen!